Scenariusz widowiska artystycznego
z okazji 99 rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę
opracowany przez Krzysztofa Wójcika i Natalię Łyjak,
nauczycieli Publicznego Gimnazjum im. ks. Zdzisława Jastrzębiec Peszkowskiego w Belsku Dużym
Motto:
„Człowiek wolny jest przede wszystkim zobowiązany do prawdy”
Jan Paweł II
Cele:
Uczeń:
• umacnia postawę patriotyczną,
• zachowuje właściwą postawę, szacunek wobec symboli narodowych,
• rozbudza uczucia szacunku dla tradycji narodowej,
• zna najważniejsze wydarzenia z przeszłości narodu polskiego,
• kultywuje tradycje narodowe (uroczyste obchodzenie rocznic narodowych),
• docenia rolę patriotów polskich w dążeniu do niepodległości.
Czas: 45 minut
Miejsce: sala OSP w Belsku Dużym (uroczystość środowiskowa)
Oprawę słowną przygotowali p. Krzysztof Wójcik i p. Natalia Łyjak
Oprawę muzyczną wykonała p. Grażyna Drygiel - Mech
Za scenografię odpowiadały: p. Edyta Sańpruch i p. Natalia Łyjak
Nagłośnienie przygotował p. Tomasz Fliszkiewicz
Przygotowanie miejsc siedzących – nauczyciele wychowania fizycznego
Kolejność:
Piosenka 11 listopada śpiewa Patrycja Piekarek III B, Weronika Staszewska IIIB
https://www.youtube.com/watch?v=k5MgHv-SjQI
Recytator 1 Jakub Kępka II B
Narrator Antoni Górzyński II B
Poeta i Panna Młoda ( fragment Wesela S. Wyspiańskiego) Adam Kwiatkowski, Sara Jasińska III B
Muzyka : „ Polonez „1812”
https://www.youtube.com/watch?v=xBi4aZnYwUs
Recytator 2 Jakub Lewandowski II B
Recytator 3 Konrad Kwieciński II B
Muzyka: „ Bogurodzica”
https://www.youtube.com/watch?v=3P2Pr6kUxtA
Wernyhora Łukasz Wojdalski III A
Jagiełło Mikołaj Szamański III A
Muzyka: Krzesimir Dębski - Polonez Husarii
https://www.youtube.com/watch?v=qZKliJgxUTI
Szlachcic Rafał Małachowski III B
Stańczyk Bartosz Wlaźnik III A
Muzyka: „ Koncert Jankiela”
https://www.youtube.com/watch?v=Ch1E3fkP53g
Recytatorka 1 ( żałobnica) Klaudia Kołacz III D
Recytatorka 2 ( żałobnica) Aleksandra Słowińska III D
Recytatorka 3 ( żałobnica) Patrycja Pawlak III A
Recytatorka 4 ( żałobnica) Ola Ostrowska III C
Kosynier Nikodem Jemioł III B
Recytatorka 5 ( żałobnica) Julia Orłowska II C
Chór: Bracia do boju nadszedł czas
Polska (alegoria) Paulina Szewczyk III B
Recytatorka 6 ( żałobnica) Marika Kuczman II C
Recytatorka 7 ( żałobnica) Natalia Katańska II B
Wernyhora Łukasz Wojdalski III A
Jasiek Maciej Polowczyk II B
Recytatorka 8 (żałobnica) Zuzanna Gorzkowska II B
Chór: Przybyli ułani pod okienko
Recytator 4 Kacper Oszczak III D
Muzyka: linia melodyczna z filmu „ Polskie drogi”
https://www.youtube.com/watch?v=yYfWa4N0yy8
Gazeciarz Julian Kocewiak II A
Piosenka Miejcie nadzieję Adam Asnyk śpiewa Ola Ostrowska III C
Chór: Piechota
Żołnierz 1 Kacper Dąbrowski II B
Żołnierz 2 Michał Ciężkowski II A
Józef Piłsudski Jakub Maciejczyk II A
Chór: I Brygada
Żołnierz 3 Jakub Bartnik II B
Żołnierz 4 Kacper Waśkiewicz III A
Narrator Antoni Górzyński II B
Chór: Świat cały śpi spokojnie
Narrator Antoni Górzyński II A
Taniec (układ taneczny z flagami)
Marta Skarzyńska, Marta Jasińska, Kinga jasińska, Maria Gosa, Ola Czapka, Patrycja Byrska, Klaudia Sobczak, Natalia Kot
Kujawiak
Gazeciarz Julian Kocewiak II A
Przebieg uroczystości:
Piosenka 11 listopada
słowa: Elżbieta Buczyńska
muzyka: Jarosław Piątkowski
https://www.youtube.com/watch?v=k5MgHv-SjQI
Niepodległość - trudne słowo.
Może ono znaczy coś ważnego w naszym życiu?
Kto mi wytłumaczy?
Tak to słowo - bardzo ważne.
Jeśli słuchać umiesz
To na pewno już niedługo łatwo je zrozumiesz.
Ref.: Uwięziony ptak nie śpiewa.
A czy wiesz dlaczego?
Bo nie spotkasz nigdy w klatce,
Ptaka szczęśliwego. (bis)
Czasem ktoś Ci nie pozwoli cieszyć się swobodą
i zamieszka bez pytania w twoim kraju z tobą.
Potem bardzo się panoszy, rządzi i wymaga.
Wreszcie mówi, że tak lepiej, że tobie pomaga.
Ref.: Uwięziony ptak nie śpiewa.
A czy wiesz dlaczego?
Bo nie spotkasz nigdy w klatce,
Ptaka szczęśliwego
Tak poznałam, zrozumiałam słowa najważniejsze.
Niepodległość znaczy wolność, słowa najpiękniejsze
Niepodległość znaczy wolność, słowa najpiękniejsze
Recytator 1
Warto się czasem zasłuchać
w wiatru granie,
szum gałęzi,
listopadów przemijanie.
Warto się czasem zasłuchać
w grobów ciszę,
by mowę wieków usłyszeć.
One mówią...
Co? Cóż groby nam powiedzieć mogą?
Tam taka cisza.
Cisza, która przejmuje trwogą.
Kto tę ciszę raz usłyszał,
wiele mówi mu ta cisza...
Tam zapisane są przodków marzenia, wszystkie tęsknoty, bóle cierpienia.
I słowa trzy, które przez pokolenia szły:
Bóg, Honor, Ojczyzna.
Narrator
Na scenę wchodzi narrator ubrany w ciemny strój, oświetlany coraz mocniej, zaczyna mówić:
„Polska jest naszą matką szczególną. Niełatwe są jej dzieje, zwłaszcza na przestrzeni ostatnich stuleci. Jest matką, która wiele przecierpiała i wciąż na nowo cierpi. Dlatego też ma prawo do miłości szczególnej” - tak pisał o naszej ojczyźnie Jan Paweł II.
Nasza historia liczy ponad tysiąc lat. Polska w tym czasie przechodziła różne koleje losu. Okresy potęgi i wielkości, przeplatane były wojnami, niewolą i upadkiem. Poświęcenie i miłość do Ojczyzny, uczyniły nas narodem, który posyłał na śmierć swych najlepszych synów w imię wolności i niezależności Polski. Dzisiejsze widowisko poświęcamy im wszystkim. Tym co skrzyżowali miecze pod Grunwaldem, tym co szli z Krakowa z Kościuszką, tym co jęczeli pod pruskim butem i umęczeni ginęli w śniegach Sybiru. Ale też tym Polakom, którym zawdzięczamy teraźniejszą wolność. Bohaterom II wojny światowej i robotnikom roku 80 – tego. Oni wszyscy stoją u granic naszej Ojczyzny, dając świadectwo jej istnieniu, mówiąc:„ A to Polska właśnie…”
Stanisław Wyspiański, Wesele (1901), akt III scena XVI
POETA
Po całym świecie
możesz szukać Polski, panno młoda,
i nigdzie jej nie najdziecie.
PANNA MŁODA
To może i szukać szkoda
POETA
A jest jedna mała klatka –
o, niech tak Jagusia przymknie
rękę pod pierś.
PANNA MŁODA
To zakładka
gorseta, zeszyta trochę przyciaśnie.
POETA
– A tam puka?
PANNA MŁODA
I cóz za tako nauka?
Serce – !–?
POETA
A to Polska właśnie.
Muzyka : „ Polonez „1812”
https://www.youtube.com/watch?v=xBi4aZnYwUs
Recytator 2
Są jeszcze dni do których wrócić trzeba
Do ojcowskiego spojrzenia
W zgęstniałe od krwi lata
Kiedy nikną czcionki ze stronnic książek
Widzisz tylko śmierć
Kamienne łzy pomników
Lecz nikt nie zmartwychwstaje.
Że złotych ram obrazów
Patrzą tylko z powagą
Bezimienne twarze.
Recytator 3
To przeżyło jedno pokolenie
Drugie przerabia w sercu i pamięci
I tak pochodem idą cienie …… cienie…….
Aż się następne znów na śmierć poświęci…….
Wspomnienie dziadów pieśnią jest dla synów,
Od belwederu do śniegów Tobolska,
I znów przez wnuków grzmi piorunem czynów…..
Pieśń ….czyn….wspomnienie…..--- TO JEDNO TO POLSKA!
Muzyka: „ Bogurodzica” (fragment)
https://www.youtube.com/watch?v=3P2Pr6kUxtA
Wernyhora
Na scenie pojawia się z mroku postać Wernyhory.
Wracam do dom ze snów, z dali …
Z dali, hen z zaświatów, zaświatów prochów
Niosę dań, orężną dań …
Na głos mój ty będziesz drżał;
Grunwald, miecze , król Jagiełło
hajno się po zbrojach cięło,
a wichr wył i wył i wiał.
Tam to jest… Olbrzymów dzieło …
Witold, Zawisza , Jagiełło …
Tam to jest …
Z pobojowiska
zbroja się w skibach błyska
żeleźce, połamane groty,
z trupów zapora
z trupów wał
rycerski zgotowiony stos
ofiarnica.
Łzy mnie pieką
Łzy mnie pieką
Czyżbym ja tam być chciał …
Jagiełło
„ Nie potrzebujemy mieczów naszych wrogów
bo mam w mym wojsku wystarczającą ich liczbę.
W imię Boga jednak, dla uzyskania większej pomocy,
Opieki i obrony w mej słusznej sprawie
Przyjmuję także dwa nagie miecze
Przesłane przez wrogów naszych,
Pragnących krwi i zguby mojej oraz mojego wojska.
Niech ma nas w opiece BOGURODZICA.
Muzyka: Krzesimir Dębski - Polonez Husarii
https://www.youtube.com/watch?v=qZKliJgxUTI
Wchodzi szlachcic, podchodząc do widowni mówi:
Szlachcic
Wy którzy Pospolitą Rzeczą władacie,
A ludzką sprawiedliwość w ręku trzymacie,
Wy , mówię, którym ludzi paść poruczono
I zwierzchność nad stadem bożym zwierzono,
Miejcie to przed oczyma zawżdy swojemu,
Żeście miejsce zasiedli Boże na ziemi,
Z którego macie nie tak swe własne rzeczy,
Jako wszytek ludzki mieć rodzaj na pieczy.
A wam więc nad mniejszymi zwierzchność dana
ale sami macie nad sobą Pana.
Wstaje z podłogi Stańczyk, podchodzi do szlachcica
Stańczyk
Siedziałem u królewskich stóp,
królewski za mną dwór
syneczek i kilka cór…
Włoszka … a wielki chór
kleru …hymny zawodził
a dzwon Zygmunta wschodził
Patrzyli wszyscy w górę
a dzwon wschodził
zawisnął u szczytów
i z wyżyn się rozdzwonił
głos leciał, polatał
Kołysał się górnie,
wysoko, pochmurnie
a tłum się wielki pokłonił.
A toć wam tętni do dziś
zwołuje nas każąc iść
on pan, ten dzwon królewski
nie ustaje w brzęku
dzwon o pękniętym
polskim sercu …
Muzyka: „ Koncert Jankiela”
https://www.youtube.com/watch?v=Ch1E3fkP53g
Na scenę wchodzą żałobnice, ubrane na czarno, za nimi postać okryta biało- czerwoną flagą będąca symbolem Polski
Recytatorka 1 (żałobnica)
Orzełku , orzełku
Bielutki, czyściutki
Co się jeszcze nie wyklułeś
W gnieździe świadomości.
Między trzema obejmami koron.
Czołga się Polak
Za nim smuga krwi
Bóg za takich jak on
Dał narodom
Obietnicę wolności.
Na scenie pojawiają się kosynierzy i otaczają mówiącą.
Recytatorka 2 (żałobnica)
Patrz Kościuszko na nas z nieba
Jak w krwi wrogów, będziem brodzić
Twego miecza nam potrzeba
By Ojczyznę oswobodzić
Z twoim duchem i orężem
Polak ziemię oswobodzi
Zdrajca pierzchnie, my zwyciężym
Bo wódz śmiały nam przewodzi.
Tylko razem, tylko w zgodzie
A powstańców będziem wzorem
Wszak dyktator przy narodzie
Cały naród z dyktatorem.
Recytatorka 3 (żałobnica)
Ojczyzno moja na końcu upadła
Zamożna kiedyś i w sławę i w siłę
Ta co od morza do morza władała,
Kawałka ziemi nie ma na mogiłę.
Narodzie niegdyś wielki, dziś w smutnej kolei
Wyzuty z sił, bogactwa, sławy i nadziei,
Postronnych byłaś dziwem, pogromem i wzorem
Dziś pod jarzmem zhańbienia, klęsk i niewoli
Dumnym jesteś igrzyskiem i pastwą swawoli.
Recytatorka 4 (żałobnica)
Podchodzi do postaci ,,Polski” i zwraca się do niej:
O Polsko, Polsko
Ciebie błyskotkami łudzą
Pawiem byłaś narodów i papugą
a teraz jesteś służebnicą cudzą.
Kosynier
Ciężko ranny w polu chwały
i zbroczony własną krwią
w pętach leży orzeł biały
jęczy nad niewolą swą.
Ciemne bory, gęste lasy
Szumiąc, powtarzają wraz
Orle powstań z więzów ran
Wzleć nad polski złoty łan,
Bo na polskiej ziemi groza
A w jej synach zemsta wre
Złota wierzba, biała brzoza
Opuściły liście swe.
Recytatorka 5 (żałobnica)
Kto chce być sługą niech idzie, niech żyje,
Niech sobie powróz okręci na szyję
Niech własną wolę na wieki okiełza
Pań niedaleko, niech do niego pełza.
A my zostańmy, my w nieszczęściu razem
Albo wytępim wrogów tych żelazem
Lub za najświętszą naszych bogów wolą
W grobie się schrońmy przed hańby niewolą.
A nas , nas wielkich praojców posągi
Do świętych czynów wzywają jak ongi
Długim szeregiem okrążyły rynek
Ażeby sądzić każdy nasz uczynek.
Chór: Bracia do boju nadszedł czas
Muzyka Karola Kurpińskiego
Słowa Andrzeja Słowaczyńskiego
Bracia, do bitwy nadszedł czas,
Trąba wojenna wzywa nas.
Do boju! Do boju!
Pospeszajmy wraz!
Zdradny sąsiad myśl natężył,
Jakby zniszczyć polskie plemię?
Wziął w opiekę, uciemiężył,
Rwał na części naszą ziemię.
W mściwą dłoń
Chwyćmy broń,
Zniknie moc tyrana.
Bij, śpiewaj о wolności,
А przy nas wygrana!
Każdy odważnie czoło staw!
Idźmy w obronie naszych praw!
Do boju! Do boju!
Za świętość naszych praw!
Srodze przemoc nas gnębiła,
Podeptano nasze prawa,
Ojców naszych, nasza sława,
Pośmiewiskiem wrogów była.
W mściwą dłoń...
Precz stąd tyranie, precz stąd, precz!
Bracia, wolności wznieśmy miecz!
Do broni! Во broni!
Za wolność wznieśmy miecz!
Ufność znikła między nami.
Nagradzano przeniewierstwa,
Otaczano nas szpiegami,
Uprawiano fałsz i zdzierstwa.
W mściwą dłoń...
Roty najezdników trzeba znieść,
Litwie odzyskać wolność, cześć.
Do Litwy! Do Litwy!
Odzyskać Litwie cześć!
Litwa dotąd jarzmo dźwiga,
Wróg tam pastwi się bezkarnie -
Jakież serce się nie wzdryga
Na bezprawia, na męczarnie.
W mściwą dłoń...
Polska (alegoria)
Byłeś jak wielkie stare drzewo
Narodzie mój jak dąb zuchwały
Wezbrany ogniem soków źrałych
Jak drzewo wiary, mocy, gniewu
I jęli ciebie cieśle orać
I ryć cię rylcem u korzeni
Żeby twój głos , twój kształt odmienić,
Żeby cię zmienić w sen upiora.
Jęli ci liście drzeć i ścinać,
Byś nagi stał i głowę zginał.
Jęli ci oczy z ognia łupić
Byś ich nie zmienił wzrokiem w trupy.
Jęli ci ciało w popiół kruszyć
By wydrzeć Boga z żywej duszy.
I otoś stanął , sam, odarty
Jak martwa chmura za kratami
Na wpół cierpiący, a pół martwy,
Pokryty ogniem, batem, łzami.
W wielkości swojej rozegnany
W miłości swojej jak pień twardy
Haki pazurów wbiłeś w rany
Swej ziemi…….
I śnisz sen pogardy.
Lecz kręci się niebiosów zegar
I czas o tarczę mieczem bije
I wstrząśniesz się z blaskiem nieba
Posłuchasz serca: serce bije…
Recytatorka 6 ( żałobnica)
Wisło pamiętasz? Lesie w twych kartach
Widzę ich, stoją …synowie powstań…..
W rozdartych bluzach… ziemio uparta
Jak drzewa prości……
W sercach rozwianych, z hukiem dwururek
Rok sześćdziesiąty trzeci…
Wiatr czas zawiewa. Miłość to? Życie?
Płatki ich oczu?...ziemio pamiętasz?.......
Piasku pamiętasz? Ziemio pamiętasz?
Rzemień od broni ramię przecinał,
Twarze, mundury, jak popiół święty.
Wnuków pamiętasz? Światła godzinę?...
Piasku , to tobie szeptali leżąc,
Wracając w ciebie krwią nici wąską,
Dzieci? Kobiety? Chłopi, żołnierze?..
Polsko……odezwij się….Polsko!
Recytatorka 7 ( żałobnica)
Zginęli lepsi, zdolniejsi
o których świat także nie dbał
Nie będzie dziury w niebie
gdy zginę jeszcze jedna.
A mimo to nie chcę umierać
Przeciwnie , bardzo chcę żyć
Strasznie tutaj, w tej celi
Nie ma dokąd się skryć.
Stanie się rano jak zwykle
Do codziennego apelu
I pójdzie się prosto , na Sybir
Do wiadomego celu.
Muzyka
Na scenę wychodzą: Wernyhora, Jasiek i Stańczyk. Ten ostatni siada z dala.
Wernyhora
Słuchajcie kochane dzieci
Ażeby to była prawda
Że Wernyhora tam leci
Z aniołem Archaniołem na czele
Że tej nocy, gdy my przy muzyce
Przy weselu, przy tańcowaniu
Tam, kędyś stało się wiele,
Że Kraków ogniami płonie
A Matka Boża w koronie,
Na wawelski zamkowym tronie
Siedząca, manifest pisze;
Skrypt co przez cały kraj poleci
I tysiące obudzi i wznieci
Jasiek
Ach, to prawda, żywy Bóg
Przecie miałem trąbić w róg
Kaz ta , zaś ta cyli zginął
Cyli mi się ka odwinął
Kajsim zabył złoty róg
Ostał mi się jeno sznur….
Wernyhora
Miałeś chłopie złoty róg
Miałeś chłopie czapkę z piór
Czapkę ze łba wicher zmiótł.
Jasiek
Już świtanie…
Kajsim zabył złoty róg
U rozstajnych może dróg?
Copke strasny wicher zwiał
Żebym chocia róg ten miał?
Ostał mi się jeno … sznur…
Wszyscy
Miałeś chłopie złoty róg,
Miałeś chłopie czapkę z piór
Czapkę wicher niesie,
Róg huka po lesie
Ostał ci się jeno sznur…..
Ostał ci się jeno sznur…
Muzyka: „ Polonez”
Recytatorka 8
Wstań, Polsko moja! Józef Mączka, Lwów, 1914 r
Światło pada na postać „Polski”
Wstań Polsko moja, uderz w czyn
Idź znów przebojem w bój szalony
Już płonie lont podziemnych min
Krwawą godzinę biją dzwony
Zerwane pęta uderz w czyn
Wstań Polsko moja, strząśnij proch
Żałosne marzeń ucisz łkania
Za tobą zimnych smutków loch
Przed tobą świty zmartwychwstania.
Z anielskich skrzydeł strząśnij proch.
Wstań Polsko moja. W ogniach zórz.
Nowe się szlaki krwawią tobie.
O lżej ci będzie w gromach burz
Niźli w zwiędłych wspomnień grobie
Wstań Polsko moja, w blaskach zórz!
Chór - Przybyli ułani pod okienko
Przybyli ułani pod okienko, (bis)
Pukają, wołają: "puść panienko! "(bis)
Zaświecił miesiączek do okienka,
W koszulce stanęła w nim panienka.
"O Jezu, a cóż to za wojacy?"
"Otwieraj! Nie bój się to czwartacy!"
"O Jezu! A dokąd Bóg prowadzi?"
"Warszawę odwiedzić byśmy radzi.
Gdy zwiedzim Warszawę, już nam pilno
Zobaczyć to stare nasze Wilno.
. A z Wilna już droga jest gotowa,
Prowadzi prościutko aż do Lwowa.
"O Jezu, a cóż to za mizeria?"
"Otwórz no, panienko! Kawaleria."
Przyszliśmy napoić nasze konie,
Za nami piechoty pełne błonie."
"O Jezu! A cóż to za hołota?"
"Otwórz panienko! To piechota!"
Panienka otwierać podskoczyła,
Żołnierzy do środka zaprosiła.
Recytator 4
Żołnierz
Starym Ojców naszych szlakiem Mączka Józef słowa, Pomarański Zygmunt muzyka, 1915
Starym Ojców naszych szlakiem
Przez krew idziem do wolności
Z dawną pieśnią, dawnym znakiem,
My, żołnierze sercem prości
Silni wiarą i nadzieją
Że tam kędyś świty dnieją.
Starym Ojców naszym szlakiem
Przez krew idziem w nowe zorze
Z dawną pieśnią, dawnym znakiem
Po wyroki idziem Boże
W przełomowej życia chwili
Którą w snach my wymodlili.
Starym Ojców naszym szlakiem
Przez krew idziem w jutra wschody
Duma ogniem lica płoni
Że idziemy jako oni.
A z krwi naszej życie wzięła
Ta …co jeszcze nie zginęła …
Muzyka: linia melodyczna z filmu „ Polskie drogi”
https://www.youtube.com/watch?v=yYfWa4N0yy8
II część - Nasza droga do wolności - współczesność
(Na scenę wbiega gazeciarz i wykrzykuje)
Gazeciarz
Dodatek nadzwyczajny! Zamach w Sarajewie!
Wybuchła wojna! Ludzie, wybuchła wojna!
1 sierpnia 1914 roku rozpoczęła się I wojna światowa. Walczą ze sobą nasi zaborcy. Polacy! Miejmy nadzieję, że Polska odzyska niepodległość.
(w tym czasie na scenę wchodzi sześciu żołnierzy ubranych w wojskowe mundury, ustawiają się w szeregu. Chór szkolny śpiewa pieśń „Piechota”. Po jej zakończeniu z szeregu występuje dwóch żołnierzy i recytują wiersz)
Miejcie nadzieję Adam Asnyk
Miejcie nadzieję!!.. Nie tę lichą, marną solo gitarowe
Co rdzeń spróchniały w wątły kwiat ubiera,
Lecz tę niezłomną, która tkwi jak ziarno
Przyszłych poświęceń w duszy bohatera.
Miejcie odwagę!... Nie tę jednodniową, h Fis h
Co w rozpaczliwym przedsięwzięciu pryska, D A D
Lecz tę, co wiecznie z podniesioną głową G A h
Nie da się zepchnąć z swego stanowiska. e Fis h
Miejcie odwagę... Nie tę tchnącą szałem, c G c
Która na oślep leci bez oręża, Dis B Dis
Lecz tę, co sama niezdobytym wałem Gis B c
Przeciwne losy stałością zwycięża. x2 f G c
Przestańmy własną pieścić się boleścią, cis Gis cis
Przestańmy ciągłym lamentem się poić! E, H, E
Kochać się w skargach jest rzeczą niewieścią, A H cis
Mężom przystoi w milczeniu się zbroić. x2 fis Gis cis
Lecz nie przestajmy czcić świętości swoje d A d
I przechowywać ideałów czystość; F C F
Do nas należy dać im moc i zbroję, B C d
By z kraju marzeń przeszły w rzeczywistość . x2 g A d
Miejcie nadzieję!... Nie tę lichą, marną
Co rdzeń spróchniały w wątły kwiat ubiera, solo gitarowe
Lecz tę niezłomną, która tkwi jak ziarno
Przyszłych poświęceń w duszy bohatera. x2
Autor: B. Lubisz - Zakorski, rok powstania: 1918, kompozytor: L. Łuskino „Piechota” – w wykonaniu chóru
1. Nie noszą lampasów lecz i szary ich strój, e
Nie noszą ni srebra, ni złota, a e
Lecz w szarym szeregu podąża na bój, D H7 e
Piechota, ta szara piechota. H e
Refren
Maszerują strzelcy maszerują, e a e
Karabiny błyszczą, szary strój, H7 e
A przed nimi drzewce salutują, e a e
Bo za naszą Polskę idą w bój! H7 e
2. Bo idą, a w słońcu kołysze się stal,
Dziewczęta zerkają zza płota,
A oczy ich dumnie utkwione są w dal,
Piechota, ta szara piechota!
:
Maszerują strzelcy, maszerują,
Karabiny błyszczą, szary strój,
A przed nimi drzewce salutują,
Bo za naszą Polskę idą w bój!
3. Nie grają im surmy, nie huczy im róg,
A śmierć im pod stopy się miota,
Lecz w pierwszym szeregu podąża na bój
Piechota, ta szara piechota.
Maszerują strzelcy, maszerują,
Karabiny błyszczą, szary strój,
A przed nimi drzewce salutują,
Bo za naszą Polskę idą w bój!
Żołnierz 1
Podzielił nas, mój bracie
zły los i trzyma straż –
w dwóch wrogich sobie szańcach
patrzymy śmierci w twarz.
W okopach pełnych jęku,
wsłuchani w armat huk,
stoimy na wprost siebie –
ja wróg twój, ty mój wróg!
Żołnierze wspólnie:
Las płacze, ziemia płacze,
cały świat w ogniu drży...
w dwóch wrogich sobie szańcach
stoimy ja i ty.
Żołnierz 2
Na krwawy, matko, idę bój -
żołnierska trąbka woła...
Żołnierski na mnie strój,
a w ręku miecz anioła...
Na polach legnął śnieg błękitnie,
lecz w duszy sad wiosenny kwitnie...
(...) Jeśli powrócę, matko, dzień ten będzie dniem wesela...
Zapukam cicho w sień
w majowe strojną ziela.
Do stóp przypadnę twoich i złożę
Starganą z szyi mej obrożę.
Gdybym nie wrócił, matko, ty
wyraz ten, co pacierzem
uczyłaś, wspomnij i, wskroś łzy,
pomyśl, żem legł żołnierzem…
(Na scenę wbiega gazeciarz i woła)
Gazeciarz
Najświeższe wiadomości! Z Krakowa wyruszyła Pierwsza Kompania Kadrowa!
(Na scenę wchodzi Józef Piłsudski w galowym mundurze i przemawia do żołnierzy)
Józef Piłsudski
Żołnierze! Skończył się dla was czas pokoju, teraz pełna gotowość...
Przed wami leży ziemia ojców naszych od ponad stu lat w niewoli.
Przyszliśmy, by ją wyzwolić.
Jesteśmy pierwszym, regularnym oddziałem wojska polskiego, jaki pojawił się tu od ponad pół wieku. Przyszliśmy i nie odejdziemy, aż Polska będzie wolna!
Chór szkolny śpiewa pieśń „My pierwsza Brygada”.
Do przodu wychodzą żołnierze, którzy recytują.
My pierwsza Brygada
Legiony to żołnierska nuta D g c
Legiony to straceńców los D D7
Legiony to żołnierska buta g c
Legiony to ofiarny los! D7 g
My pierwsza brygada B F7 B
Strzelecka gromada D7 g
Na stos! c
Rzuciliśmy swój życia los, c g D7
Na stos, na stos! g
O, ile mąk, ile cierpienia
O, ile krwi, przelanych łez,
Pomimo to nie ma zwątpienia,
Dodawał sił wędrówki kres…
My pierwsza brygada…
Nie chcemy już od was uznania,
Ni waszych mów, ni waszych łez.
Już skończył się czas kołatania
Do waszych serc, do waszych kies.
My pierwsza brygada…
Żołnierz 3
Warszawo! Słyszysz Warszawo!
W gruzy legł stary świat.
Potrząsnął ktoś chustką krwawą
u twych więziennych krat.
W starego miasta zaułki
Wdarł się armatni huk.
Płyną i płyną skądś pułki,
Drżą okna i tętni bruk.
Żołnierz 4
I słuchaj jak w farnym kościele
wielki uderzy dzwon.
Idą Legiony – mściciele.
Idą ze wszystkich stron.
Żołnierz 2
Ruszyli dla świętej sprawy,
gdy rozkaz wodza padł.
Z Krakowa aż do Warszawy,
Krwią znacząc każdy ślad.
Żołnierz 3
Śmierć niosąc knutom i pałkom
szli kruszyć carską moc.
Śniłaś się tym zuchwałkom
W marszach przez dzień i noc.
Narrator
Już blisko sto lat upłynęło od chwili, kiedy Polska, nasza ojczyzna, odzyskała niepodległość po 123 latach niewoli.
Na naród nasz spadły potem jeszcze tragiczne doświadczenia drugiej wojny światowej i komunistycznej niewoli.
Chór: Świat cały śpi spokojnie
Świat cały śpi spokojnie
I wcale o tym nie wie
Że nie jest tak na wojnie
Jak jest w żołnierskim śpiewie
Że nie jest tak na wojnie
Jak jest w żołnierskim śpiewie
Wojenka — cudna pani
Tak życie nam umila
Że krew swą mamy dla niej
A piosnkę dla cywila
Że krew swą mamy dla niej
A piosnkę dla cywila
Piosenka brzmi tak ładnie
I wcale się nie skarży
Gdy piechur w boju padnie
Lub ułan zginie w szarży
Gdy piechur w boju padnie
Lub ułan zginie w szarży
I różą na koszuli
Żołnierska krew zakwitnie
I ziemia go przytuli
Bo zginął — jak żył — w bitwie
I ziemia go przytuli
Bo zginął — jak żył — w bitwie
A my tej cudnej pani
Co leje krew obficie
Jesteśmy ślubowani
Na śmierć, na całe życie
Jesteśmy ślubowani
Na śmierć, na całe życie
Narrator (słowa Jana Pawła II)
„Człowiek wolny jest przede wszystkim zobowiązany do prawdy”
Kujawiak
Taniec (układ taneczny z flagami)
Dodatek nadzwyczajny:
Polska Deklaracja Niepodległości ukazała się 7 października 1918 roku. Została wydrukowana w „Monitorze Polskim” z inicjatywy księcia Zdzisława Lubomirskiego.
Przez publikację odezwy Rady Regencyjnej do Narodu Polskiego „mocy urzędowej” nabrały polskie marzenia dotyczące wyzwolenia spod władzy zaborców.
10 listopada 1918 roku książę Zdzisław Lubomirski wyjechał na Dworzec Wiedeński w Warszawie po Józefa Piłsudskiego wracającego z więzienia w Magdeburgu. Książę przez długie miesiące zabiegał o uwolnienie Marszałka. Panowie udali się na spotkanie do pałacu Lubomirskich na Frascati, gdzie zapadły najważniejsze decyzje w polskiej historii.
Następnego dnia,11 listopada Józef Piłsudski przejął władzę wojskową. Rada Regencyjna 14 listopada podjęła decyzję o samorozwiązaniu i przekazaniu Komendantowi pełni posiadanych uprawnień. Z inicjatywy Księcia Józef Piłsudski ogłoszony został Naczelnikiem Państwa.
Książe Zdzisław Lubomirski był także bardzo aktywnym politykiem w okresie międzywojennym.
Podczas II wojny światowej książę zdecydował się na pozostanie w kraju. 10 listopada 1942 roku został aresztowany przez gestapo za działalność niepodległościową. Przez dwa miesiące był przetrzymywany w więzieniu bez postawienia zarzutów. Wreszcie został zwolniony, ale odniósł ciężkie i poważne rany. Nie zdołał już wyzdrowieć. W wyniku obrażeń zmarł 31 lipca 1943 roku w swoim domu w Małej Wsi. Pochowany został na cmentarzu przy kościele Św. Trójcy w Belsku Dużym.
Proszę o powstanie
Teraz delegacja uda się złożyć wiązankę i znicze na grobie księcia Zdzisława Lubomirskiego.
Krzysztof Wójcik
Natalia Łyjak
Przy grobie księcia Zdzisława Lubomirskiego.
