Narkomania

Narkomania

Wprowadzenie:

Polska jest krajem z niewielkimi tradycjami narkomanii. Można przyjąć, że zjawisko to zaczęło się rozprzestrzeniać od drugiej połowy lat 60. Lawinowy rozwój narkomani nastąpił w okresie przemian ustrojowych to jest po 1990 roku. Należy zwrócić uwagę, że na małe przygotowanie władz państwowych, społeczeństwa ( w tym rodziców, wychowawców i nauczycieli ) do przeciwstawienie się zjawisku narkomanii. Brak tradycji profilaktycznych oraz lęk przed samym problemem spowodował, że właściwe informacje nie dotarły do młodzieży . Skutki tej sytuacji odczuwamy i w chwili obecnej. Tak więc w pełni zasadnym jest stosowanie szeroko rozumianej edukacji profilaktycznej dzieci i młodzieży.

Podstawowa terminologia:

Zgodnie z definicją zawartą w art. 6 Ustawy z dnia 24 kwietnia 1997roku o przeciwdziałaniu narkomanii - narkomania to stałe lub okresowe przyjmowanie w celach niemedycznych środków odurzających lub psychotropowych albo środków zastępczych, w wyniku czego może powstać lub powstało uzależnienie od nich.

Mianem środka odurzającego lub psychotropowego określa się każdą substancję pochodzenia naturalnego lub syntetycznego działająca na ośrodkowy układ nerwowy. Środkiem zastępczym jest natomiast każda substancja, która może być stosowana zamiast lub w takich samych celach niemedycznych jak środki odurzające.

Narkotyk – to substancja pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, której przyjęcie przez istotę żywą powoduje zdegenerowanie przynajmniej jednej czynności organizmu.

Środki odurzające powodujące uzależnienie mogą wywoływać u człowieka stan, w którym konieczne jest ciągłe lub okresowe ich stosowanie. Konieczność ta wynika z oczekiwania uzyskania przyjemnych efektów lub uniknięcia przykrych objawów braku środka w organizmie . Ten stan nazywamy zależnością psychiczną.

Innym rodzajem zależności powodującej popadanie w nałóg, jest zależność fizyczna. Jest to patologiczny stan wywołany niektórymi lekami i narkotykami, któremu towarzyszą objawy, zwane zespołem abstynencji lub odstawienia. Pojawiają się one w wyniku przerwania stosowania środka, lub zmniejszenia dawki. Charakterystyczne objawy to : dreszcze , uczucie zimna, „gęsia skórka”, ziewanie, kichanie, kaszel, czkawka, uczucie gorąca z poceniem, łzawienie, ślinienie, biegunka, ból brzucha, wymioty, niepokój psychoruchowy, bóle mięśniowe w postaci darcia , rwania i palenia, obniżenie ciepłoty ciała przyśpieszenie oddychania, lęki i niepokój wewnętrzny, nudności, bóle głowy i serca, uczucie ociężałości i depresji. Objawy abstynencji noszą nazwę objawów głodu narkotycznego.

Tolerancja – to odporność jaką osiągnął organizm w przyjmowaniu danego narkotyku, w wyniku czego dla uzyskania pożądanego efektu zachodzi konieczność zwiększania dawki.

Przedawkowanie – to stan ostrego zatrucia organizmu wywołany środkami odurzającymi , psychotropowymi , lub środkami zastępczymi.

Przyczyny inicjacji narkotykowej:

Jest wiele przyczyn zainteresowania się przez młodzież substancjami narkotycznymi . Sytuacja ta na związek z pojawieniem się zaburzeń wynikających z:

Ø problemów wieku dorastania - bunt przeciw dorosłym, nie godzenie się

z zakazami i ograniczeniami, dążenie do niezależności, chęć zaspokojenia ciekawości,

Ø nawiązania negatywnych kontaktów koleżeńskich - chęć bycia w grupie rodzi konieczność dopasowania się do niej za wszelką cenę,

Ø tempo życia - związane jest z narastającą presją , oczekiwania rodziców, wymogi szkolne, zdarza się , że przerastają możliwości dziecka, które nie wytrzymuje tempa i sięga po narkotyki wspomagające aktywność lub wyłamuje się i wybiera świat narkotyków jako bardziej atrakcyjny i wolny od problemów.

W życiu młodych ludzi mają miejsce sytuacje i okoliczności sprzyjające inicjacji narkotykowej należą do nich :

Ø dyskoteki , prywatki i ogniska,

Ø wagary szkolne,

Ø ucieczki z domu tak zwane giganty,

Ø wyjazdy wakacyjne w towarzystwie rówieśników,

Ø powielanie zachowań starszego rodzeństwa,

Ø związanie się z partnerem zażywającym narkotyki.

Najczęściej po narkotyki sięga młodzież z zamożnych rodzin, oraz ze środowisk tak zwanych patologicznych, gdzie normą jest picie alkoholu, popełnianie przestępstw.

Podział substancji odurzających i psychotropowych ze względu

na sposób działania na centralny układ nerwowy człowieka

/podział najbardziej obiektywny i aktualnie uznany/:

Sposób oddziaływania substancji

na CUN

Substancje należące

do danej grupy

Substancje działające opóźniająco

na CUN - zwane depresorami lub psychpoleptylkami

v opium i jego pochodne, morfinę i heroinę

v syntetyki z morfiny - zwane morfinami

syntetycznymi

v barbiturany - leki na bazie kwasu barbiturowego

v leki uspakajające i hipnotyczne

Środki pobudzające CUN

v liście krzewu kokainowego i kokainę

v crack - odmiana kokainy

v khat

v amfetaminy

v różne substancje i leki psychotropowe

Substancje wywołujące zaburzenia w CUN

v konopie indyjskie i otrzymane z nich produkty, marihuana, haszysz i olej haszyszowy

v LSD 25

v psylocybina zawarta w grzybach halucynogennych

v środki wziewne , kleje, rozpuszczalniki, paliwa

i gazy

Podstawowe informacje dotyczące pochodzenia wybranych /najpopularniejszych/ narkotyków:

Nazwa narkotyku

Podstawowe - ogólne informacje dot. substancji

Podstawowe informacje

dot. formy w której substancja występuje

w nielegalnej sprzedaży

Opium

ü surowiec do produkcji użytecznych leków

ü jest to wysuszony sok mleczny niedojrzałych makówek maku lekarskiego

ü zawiera ok. 25 alkaloidów /substancji czynnych narkotycznie/

ü jest substancją pochodzenia naturalnego

ü uzależnia fizycznie

i psychicznie

ü brązowo - brunatne bochenki, kulki

Morfina

ü jest głównym alkaloidem pochodzącym z opium

ü substancja półsyntetyczna

ü szeroko stosowana medycynie

ü uzależnia fizycznie

i psychicznie

ü biały proszek

ü pigułki

ü stan płynny

ü ampułki

Heroina

ü jest produktem półsyntetycznym

naukowo zwana diacetylomorfiną

ü /początkowo - koniec XIXw stosowana w medycynie

do leczenia morfinistów/

ü jeden z popularniejszych narkotyków w Polsce

i na świecie

ü gwałtownie uzależnia psychicznie i fizycznie

ü występuje tolerancja na przyjmowany środek /zwiększanie dawki dla wywołania pożądanego efektu/

ü biały, beżowy

lub lekko różowy proszek

Kokaina zwana potocznie „śniegiem”

ü otrzymywana w drodze procesu chemicznego

tj. ekstrakcji z liści krzewu kokainowego

ü jest narkotykiem traktowanym jako ekskluzywny z uwagi

na cenę

ü w Polsce nie jest produkowana

ü biały, krystaliczny proszek

Amfetamina /zwana potocznie amfą, spidem, prochem/

ü jest produktem syntetycznym

ü produkowana w Polsce

na dużą skalę

ü uzależnia psychicznie

ü biały lub beżowy proszek

ü tabletki

ü kapsułki

Ecstazy /potocznie zwana pigułą, eską, Ufo, Love, Superman/

ü jest pochodną amfetaminy

/zwana pigułką miłości/

ü białe lub kolorowe pastylki

z wytłoczonymi wzorkami

ü proszek

ü kapsułki

LSD -25 (potocznie zwana kwasem, papierkiem,
kryształkiem

ü substancja syntetyczna

ü alkaloid należący

do środków psychomimetycznych

ü maleńkie bibułki

z nadrukami „piktogramami”

ü kolorowe „kamyki” do zapalniczek

ü tabletki

ü kapsułki

Marihuana ( zwana potocznie zielem, dżointem, marychą)

ü środek pochodzenia naturalnego

ü część kwiato- i owoconośna krzewu konopi indyjskiej

ü popularna w Polsce

ü może występować na rynku jako tzw. „skun” – będący niezwykle mocną odmianą konopi uprawianej

w specjalnych warunkach

ü zawartość czynnika aktywnego narkotycznie Delta 9 THC

ü brązowo-zielone liście

ü mieszanka suchych liści i kwiatostanów

Haszysz

ü jest żywicą konopi indyjskiej

ü nie jest produkowany

w Polsce

ü zawartość czynnika aktywnego narkotycznie

-Delta 9 THC :12-18%

ü brązowe czarne kulki

ü kostki

ü cienkie paski

Olej haszyszowy

ü jest produktem pochodzącym z konopi indyjskiej

ü głównie uzależnia psychicznie

ü nie rozpuszcza się w wodzie

ü gęsta lepka ciecz, barwy czarnej

z zielonymi przebłyskami

Środki wziewne

i rozpuszczalniki

ü legalne środki chemiczne, np. kleje, smary, rozpuszczalniki - stosowane w życiu codziennym

ü popularne z uwagi na niską cenę i łatwość dostępu

ü odurzanie się oparami

ü ciecze o różnej konsystencji

i zabarwieniu charakteryzujące się intensywnym zapachem, gazy

Konsekwencje zdrowotne przyjmowania wybranych narkotyków

- najbardziej popularnych wśród młodzieży:

Rodzaj narkotyku

Objawy początkowe

Objawy długotrwałe branie narkotyków

Amfetamina

v euforia, duży przypływ energii, brak potrzeby snu, brak apetytu, agresja, rozszerzenie źrenic, wysoka samoocena

v bezsenność, wychudzenie, zmiany nastroju, stany depresyjne z myślami samobójczymi, wielomówność, drżenie kończyn, wymioty, rozszerzenie źrenic, wysypka , halucynacje, lęki, psychozy , śpiączka i śmierć

Ecstazy

v podniecenie, zwiększona energia , odporność na sen i zmęczenie, bóle głowy

v niepokój, depresja, paranoja, obniżenie sprawności intelektualnej, mania prześladowcza, nieodwracalne zmiany mózgu, zaburzenia pracy nerek i wątroby

Kokaina,
Crack,

v euforia, pewność siebie, brak potrzeby snu, wzrost aktywności, rozszerzenie źrenic, wytrzeszcz gałek ocznych, katar, ból gardła, pociąganie nosem

v wyniszczenie organizmu, stany depresyjne , tendencje samobójcze, urojenia prześladowcze, omamy, wybuchy agresji, bezsenność, drgawki, przemiennie brak apetytu i wzrost łaknienia,, upośledzenie funkcji oddychania, impotencja, utraty przytomności, śmierć

w wyniku przedawkowania

LSD

v zaburzenia koordynacji ruchowej, drżenie mięśni, rozszerzenie źrenic, mdłości, omamy wzrokowe

v omamy z napadami lęku, apatia, agresja, depresja, nawroty doznań nawet po długim czasie od zaprzestania bania środka

Marihuana, haszysz,, olej haszyszowy

v euforia połączona

z wielomównością, przekrwienie gałek ocznych, nadwrażliwość zmysłów, kaszel zaburzenia koordynacji ruchowej

v wychudzenie, zaburzenia snu, przewlekłe zapalenie krtani

i oskrzeli, apatia, trudności z koncentracją, zamienność nastrojów, stany depresyjne

i lękowe

Opium,

morfina, heroina

v euforia, niepokój ruchowy, osłabienie reakcji na światło, brak apetytu, zwężenie źrenic, obniżenie ciśnienia krwi

v uszkodzenia wątroby, zakażenie wirusem HIV i żółtaczki, śpiączka

i śmierć w wyniku przedawkowania

Rozpuszczalniki i środki wziewne

v brak koordynacji ruchowej, agresja, rozszerzenie źrenic, kichanie, krwawienie

z nosa, mdłości, wymioty , biegunki

v przekrwienie spojówek, zaburzenia pamięci, niepokój, przygnębienie, zaburzenia snu, oczopląs, osłabienie mięśni, agresja, nieodwracalne uszkodzenia mózgu

Narkotyki a prawo:

Kwestie związane z narkotykami w Polsce reguluje ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 24 kwietnia 1997r. (Dz. U. z dnia 19 września 2005r., Nr 179, poz. 1485 z późn. zm.)

Należy pamiętać, że nieletni, który ukończył 13 rok życia odpowiada prawnie za własne czyny i odpowie przed Sądem Rodzinnym i Nieletnich. Zgodnie z wymienioną powyżej ustawą zabronione jest :

Ø posiadanie każdej ilości narkotyków,

Ø rozprowadzanie narkotyków ( handel nimi dla zysku),

Ø namawianie, nakłanianie innych do zażycia narkotyków,

Ø częstowanie – udzielanie narkotyków innym,

Ø produkcja,

Ø przywóz (przemyt) narkotyków do Polski,

Ø wywóz narkotyków z Polski do innego kraju.

Osoby nieletnie uzależnione od narkotyków wcześniej wchodzą w konflikt z prawem niż pijące alkohol. Jest to spowodowane faktem, że narkotyki uzależniają 460 razy szybciej od alkoholu i dotkliwiej degenerują organizm człowieka. Wywołują tak silną potrzebę przyjęcia środka, że narkoman wszelkimi sposobami dąży do zdobycia pieniędzy na ich zakup. Trak więc normą jest okradanie najbliższych, kradzieże sklepowe, włamania do aptek, rozboje, napady, prostytuowanie się itd. Tym sytuacjom towarzyszą również zachowania świadczące o demoralizacji: ucieczki z domu, wagary szkolne, związanie się z grupami przestępczymi głownie dilerami narkotyków.

Praktyczne rady – jak odmówić gdy ktoś częstuje alkoholem

lub narkotykami:

Jeżeli znajdziemy się w trudnej sytuacji polegającej na tym, że ktoś zaproponuje alkohol lub narkotyki, pamiętać należy że :

Ø zawsze i każdemu możemy zdecydowanie odmówić, ponieważ mamy

do tego prawo i nikt nie może nas zmuszać do robienia czegoś wbrew naszej woli - wtedy najlepiej jest powiedzieć – nie, dziękuję,

Ø jeśli, ktoś naciska, lub obawiamy się represji, odrzucenia grupy, wyśmiania a nawet zarzucenia donosicielstwa , możemy zastosować tak zwany wybieg - fortel polegający na obróceniu całej sytuacji w żart, możemy na przykład powiedzieć, że: ten alkohol nam nie smakuje, wczoraj za dużo wypiłem i boli mnie głowa, jestem na odwyku swoje już wypiłem, lepsza jazda jest po kwasie, amfa mnie nie rusza, chyba macie trefny towar nie będę ryzykować.